09 nov In de media | ‘Steeds meer boeren kiezen voor nevenactiviteiten’
De landelijke pers berichtte over een toenemend aantal boeren en tuinders dat ‘er iets bij doet’. Niet alleen veeteelt of akkerbouw, maar ook zaken als agrotoerisme, zorglandbouw, stallen van caravans of plaatsen van een windpark helpt agrarische ondernemers aan een inkomen. Kiempunt Limburg schreef hier vorige week een artikel over, waarin ook een aantal Limburgse voorbeelden – waaronder enkele leden van BioLogisch Limburg – werd benoemd.
De Universiteit van Wageningen begon een aantal jaar geleden met het onderzoek naar multifunctioneel boeren. In mei 2019 bleek al dat deze diversificatie van het boerenbedrijf toenam aan populariteit. Toen pakte ongeveer 25 procent van de Nederlandse boeren en tuinders naast de akkerbouw, tuinbouw of veeteelt ook andere – maatschappelijke – activiteiten op als zorglandbouw, kinderopvang, boerderijeducatie, boerderijverkoop, natuurbeheer en/of recreatie. De cijfers lieten zien dat de omzet in de multifunctionele landbouw in Nederland tussen 2013 en 2018 bijna was verdubbeld tot 887 miljoen euro.
De meest recente onderzoeksresultaten laten zien dat de trend zich heeft voortgezet. Een enquête afgelopen zomer onder ruim 1.200 boeren wijst uit dat slechts een derde van de Nederlandse agrarische bedrijven zich toelegt op de primaire productie van bijvoorbeeld melk of varkensvlees tegen zo laag mogelijke kosten. De overige bedrijven hanteren een veelzijdiger strategie om inkomsten te genereren. Er is een heel scala aan activiteiten mogelijk, zoals agrotoerisme, agrarisch natuurbeheer, een zorgboerderij en activiteiten die geen specifieke agrarische link hebben, zoals energieproductie met zonnepanelen of windmolens. Puur en alleen landbouwproductie komt nog maar bij de helft van de bedrijven voor, terwijl dat in 1995 nog op 78 procent van de bedrijven het geval was.
Meer inkomen of financiële risicospreiding is niet de enige positieve kant van diversificatie. Multifunctionele landbouw helpt ook de consument dichterbij de producent te brengen en de waardering voor de boer te doen groeien. Tien jaar geleden gaf 72 procent van de ondernemers van multifunctionele bedrijven aan dat direct contact met burgers en consumenten de belangrijkste drijfveer was voor verbreding. De Wageningen Universiteit omschrijft het als volgt: ‘Bij al deze diensten gaat het om de relatie tussen de boerderij en burgers/consumenten. Multifunctionele landbouw is dus het (her)verbinden van de landbouw en de samenleving.’ Daarnaast stelt het onderzoek nog een derde positief gevolg vast: multifunctioneel boeren draagt bij aan het creëren van werkgelegenheid, vooral bij de bedrijven vlakbij steden of in toeristische regio’s.
Voorbeelden
Net als in de rest van Nederland zijn er veel voorbeelden van multifunctioneel boeren in Limburg. In het artikel van Kiempunt Limburg werden enkele Limburgse ondernemingen benoemd, waaronder de volgende leden van BioLogisch Limburg:
- De Regihoeve in Reijmerstok is een biologische akkerbouw- en melkveehouderij met 115 melkkoeien en 60 stuks jongvee. Daarnaast heeft de familie Frijns een zorgboerderij en worden snijmaïs en graan verbouwd voor het voer van de melkkoeien. Ook wordt er 10 hectare gerst geteeld voor de Gulpener bierbrouwerij en wordt biologisch natuurbeheer toegepast.
- Ingelshof is de zorgboerderij, groepsaccommodatie en het scharrelkippenbedrijf van Jos en Gerry Mans in Tungelroy. Daarnaast houden ze zoogkoeien met kalveren en wordt op kleine schaal groente geteeld.
- Zorgboerderij Vreike-hof in Ospel is een zorgboerderij met een boerderijwinkel, een tuinbouwtak en een kipcaravan.
- Op boerderij Ravensbosch krijgen ouderen dagbesteding en worden 350 geiten gemolken. Daarnaast wordt op ongeveer 25 hectare grond vooral maïs en gras verbouwd voor het voer van de geiten.
Bron: Kiempunt Limburg (2 november 2020)
