02 okt Column Ellen Mertens: Prinsjesdag
Onze Koning heeft gesproken op Prinsjesdag. Hij begon met de vergelijking van de sport prestaties op de Olympische spelen ten opzichte van waar wij als Nederland tot toe in staat zijn: hoog scoren. Er bleven bij mij nog veel vragen over aan het einde van zijn rede.
Ten eerste, waar gaan we dan hoog in scoren en bereiken we daar wel mee wat we als samenleving willen? Volgens de koning waren er een aantal acute problemen die directe aanpak vereiste; woningnood, migratie, landbouw en natuur. Blijkbaar is de aanpak van klimaatverandering niet meer acuut. Bij de nieuwe kabinetsleden zag ik veel jaknikkers. Zij waren het schijnbaar wel eens met deze lijn.
Wat betreft onder andere de landbouw wil het kabinet af van te veel complexe regels, want die passen niet in veel gevallen bij de praktijk van de dag. Daar kan ik het wel mee eens zijn. En natuur en landbouw moeten niet tegenover elkaar staan maar juist het samengaan maakt een mooi landschap en betere biodiversiteit. Maar hoe kan het kabinet dit waarborgen? Het NPLG is van tafel geveegd, terwijl er al provincies waren met vergevorderde plannen. Wat heeft dat allemaal niet al gekost? Nu moeten we het met 5 miljard doen. Hoe staat het eigenlijk nu met de biologische landbouw, als vernieuwers van de huidige landbouw? Uit cijfers blijkt dat bio landbouwgrond anno 2022 ten opzichte van 2023 met bijna 10 procent gestegen is in Nederland. Terwijl het aantal bioboeren maar met enkele procenten gestegen is. De grootste stijging in areaal is in Gelderland. Deze provincie heeft zelfs een groter areaal aan bio grond dan de Flevopolder. Limburg is tussen 2022 en 2023 met 5,8 procent in areaal gegroeid. Deze groeiende cijfers zijn positief. Maar hoe kunnen we dit waarborgen?
Zoals het nu gebeurt met opkoopregeling schieten wij er weinig mee op. Er worden lukraak schakels weggenomen uit het systeem en dan werkt het systeem niet meer. Te veel wordt er gekeken naar verschillende aspecten, zoals de stikstof uitstoot zonder het grotere plaatje in beeld te houden. Biologische landbouw is een systeembenadering die op verschillende aspecten tegelijk werkt. De samenwerking met elkaar, akkerbouw, tuinbouw en veeteelt is heel belangrijk. We hebben elkaar nodig. Maar als dan de overheid lokt met een zak geld naar die veeboer zodat er een aspect, bijvoorbeeld stikstofruimte voor Schiphol, dan maakt de boer zijn eigen persoonlijke keuze en accepteert die zak met geld. Hierdoor krijg je scheefgroei en dit maakt uiteindelijk het probleem groter. De bio-akker en tuinbouw hebben geen goede mest meer en de gangbare landbouw moet steeds meer naar de kunstmest grijpen.
Dus het wordt hoog tijd dat de overheid inziet dat de focus op een onderdeel in het systeem zoals mest en stikstof leggen kwalijk is voor het hele systeem en ontwikkelingen tegenhoudt. Dus mest is geen afvalproduct en het wordt hoog tijd dat er meegewerkt wordt met het verwaarden van dit product.
Wij als bioboeren kunnen naar de overheid toe ook duidelijker maken dat we de koplopers zijn voor de vernieuwde landbouw. Wij zorgen onder andere voor meer biodiversiteit en een betere waterkwaliteit omdat we geen chemische middelen en kunstmest gebruiken. De positieve impact van biolandbouw moeten wij beter verwaarden. Het is aan ons als bioboeren om de positieve impact van biologische landbouw duidelijk op de politieke agenda te krijgen en ons actief te laten blijven horen.
