10 feb In de media | Natuur als kapitaal
De wereld loopt ‘groot gevaar’ omdat de economie geen rekening houdt met de natuur. Om de biodiversiteit en ecosystemen te redden, moet het bruto binnenlands product als maatstaf voor economische groei overboord. Productie en consumptie zullen snel radicaal moeten veranderen.
Dit zijn geen alarmkreten van bezorgde ecologen, maar conclusies uit een Britse studie, geleid door de econoom Partha Dasgupta van de Universiteit van Cambridge. Opmerkelijk is dat de studie is uitgevoerd in opdracht van het Britse ministerie van financiën. Het is voor zover bekend de eerste keer dat vanuit die hoek de vraag komt om de economie helemaal door te lichten op de gevolgen voor de natuur.
De aanbevelingen zijn niet alleen aan Groot-Brittannië gericht, maar aan de hele wereld. De welvaart gaat gepaard met ‘vernietigende gevolgen’ voor de ecosystemen die voorzien in voedsel, water en schone lucht, zei Dasgupta deze week bij de presentatie van de onafhankelijke studie. ‘De natuur is ons huis. Een goede economie vereist dat we daar beter mee omgaan. Onze welvaart op de lange termijn hangt ervan af.’
De natuur als kapitaal
De natuur moet je zien als een kapitaal, zoals machines of arbeidskrachten, stelt de zogeheten Dasgupta Review. Dat kapitaal is per persoon met bijna 40 procent afgenomen tussen 1992 en 2014. Inmiddels is er ongeveer 1,6 aarde nodig om de huidige levenstandaarden op peil te houden.
Zo kan dat niet lang doorgaan. Er zijn al ecosystemen die zodanig verwoest zijn dat ze niet meer te herstellen zijn, zoals koraalriffen en regenwouden. Voorkomen dat dit gebeurt is veel goedkoper dan afwachten, helpt de klimaatdoelen te bereiken en is goed voor de gezondheid, stelt het rapport. Voor lage-inkomenslanden is dat extra belangrijk omdat die vaak meer afhankelijk zijn van inkomsten uit de natuur.
Het probleem is volgens de studie dat het exploiteren van de natuur niets kost. Gevolgen zijn vaak onzichtbaar, zoals de verarming van de bodem. En de natuur heeft geen stem. Overheden moedigen met subsidies aan om natuurlijke hulpbronnen uit te putten; het rapport schat het bedrag aan schadelijke subsidies op 4000 tot 6000 miljard dollar per jaar wereldwijd.
Maar niet alleen marktfalen stuurt de economie de verkeerde kant op, er is ook gebrek aan instituties die toezien op het behoud van belangrijke ecosystemen. Voor de oceanen en regenwouden bijvoorbeeld, zou er een internationale toezichthouder moeten komen.
Een nieuwe maatstaf voor economisch succes
In de analyse van Dasgupta maakt de natuur deel uit van de economie, het is niet iets daarbuiten waar je uit kunt grijpen wat je nodig hebt. Iedere economische beslissing zou daarom rekening moeten houden met de gevolgen voor soorten en ecosystemen. Dat kan alleen, betoogt de studie, als er een andere maatstaf komt voor economisch succes.
Het bruto binnenlands product (bbp) is niet geschikt, omdat het de groei van activiteiten meet zonder te kijken naar afbraak van het kapitaal, zoals natuur en omgeving. Om de hulpbronnen voor komende generaties veilig te stellen, is een bredere opvatting van welvaart noodzakelijk.
De studie doet allerlei suggesties om natuur in de economie in te bouwen. Zoals prijskaartjes hangen aan natuurlijk kapitaal en huur rekenen voor gebruik van de oceaan. Het financiële systeem moet op de schop om het geld de goede kant op te sturen. Centrale banken moeten de risico’s van biodiversiteitsverlies in kaart brengen, zoals al voor klimaat gebeurt.
Geld verdienen met natuurherstel
Onderwijs over natuur moet burgers bewuster maken en helpen goed geïnformeerde keuzes te maken. Bedrijven moeten hun hele keten, van grondstof tot afval, doorlichten op milieugevolgen en openbaar maken. Arme landen moeten geld kunnen verdienen met natuurherstel.
Juist dit jaar is het van belang dat de wereld doordrongen raakt van de risico’s van natuurvernietiging, stelt de Dasgupta Review. Er zijn namelijk twee belangrijke topconferenties, in China over biodiversiteit en in Schotland over het klimaat. Dat is de kans om vergaande afspraken te maken, die zowel goed zijn voor de natuur als het klimaat.
Bron: Trouw (3 februari 2021)
